Rip Van Winkle (Ramón Nicolás)

Como un acerto cualifico a aparición no mercado galego dunha edición bilingüe inglés-galego de Rip van Winkle, de Washington Irving, que chega da man de Toxosoutos, en fluída tradución de David G. Couso e cun acaído e clarificador limiar a cargo de Milagros Torrado, sen esquecer as ilustracións de Vault.

Este título, do que adoita ser considerado o primeiro escritor profesional estadounidense e talvez máis coñecido polos seus célebres Contos da Alhambra (1832), resulta ben curioso por recrear unha historia sinxela que tanto lembra, por outro lado, esa extraordinaria composición poética da tradición galego-portuguesa medieval das Cantigas de Santa María que comezaba: "Como Santa María feze estar o monje trezentos anos ao canto da passarya, porque lle pedía que lle mostrasse qual era o ben que avian os que eran en Paraíso" e que lle servira ao polígrafo pontevedrés Filgueira Valverde para se para se doutorar co título de La Cantiga CIII: noción del tiempo y gozo eterno en la narrativa medieval.

Desposuída do matiz relixioso, a lenda vén sendo a mesma aínda que no libro de Irving, loxicamente, o contexto é diferente. En Rip van Winkle deséñase unha época inmediatamente anterior á Guerra de Independencia estadounidense cando o protagonista, de ascendencia holandesa, escapa da súa casa. Ao final desa aventura, tras inxerir unha beberaxe ficará durmido e, ao acordar, irá decatándose de que pasaron vinte anos e que xa nada é o mesmo. Cualificado durante algún tempo como un conto infantil, son da opinión que, sen deixar de selo, é este un volume que ofrece distintos niveis de lectura como a análise das relacións familiares, o devezo por modificar o estado das cousas e, xaora, a reflexión sobre o propio paso do tempo. Existe, entre outras, unha recreación televisiva, dirixida por Francis Ford Coppola, que recomendo vivamente e que pode ser un magnífico complemento á lectura.

LER MÁIS

Derradeiras horas de Juana Capdevielle

A morte de Juana Capdevielle aconteceu de xeito tan agónico e brutal que o puro relato documental da mesma constitúe xa de por si, sen aditamento ningún de ficción, unha verdadeira traxedia. Nada máis esperable, pois, que alguén, algún día, se decidise por converter aquel tristísimo episodio nunha novela.

Iso debeu pensar Vicente Piñeiro González, autor da recente Asasinos, asasinos, asasinos!, onde con nobre empeño narra as dúas últimas horas de vida da intelectual republicana.

Juana Capdevielle, muller que fora de Francisco Pérez Carballo (gobernador civil republicano da Coruña, a quen mataron os fascistas sublevados), resultou pronto persoa non grata para as novas autoridades profranquistas, quen vían nela unha dobre mácula: ser viúva de quen era e profesar como intelectual liberal e republicana de prestixio.

O asasinato perpetrado contra ela adquiriu, sen dúbida, carácter de vendetta exemplarizante: apresada na Coruña, foi levada en auto durante case un cento de quilómetros para ser tiroteada nunha gabia de Rábade, vila próxima á capital lucense, onde ficou sen vida e —extrema iniquidade— sen poder chegar a dála, pois ía encinta.

Asasinato tan inhumano é o que Vicente Piñeiro quixo recrear a través do seu monólogo Asasinos, asasinos, asasinos!, pois esas dúas derradeiras horas en coche e a lembranza que da súa vida e circunstancias puido chegar a facer nelas Juana Capdevielle é o que conforma a cerna narrativa deste libro, que conta, amais, cun amplo capítulo introdutorio de carácter ensaístico asinado polo propio autor.

O valor desta obra cómpre procuralo non tanto nos posibles acertos literarios coma na admirable recreación dun suceso que merecía gardarse, tamén si, como memoria ficcionada. Por iso, que en Asasinos, asasinos, asasinos! poida máis o pulo historicista do docudrama non impide recoñecer nel o acerto de recuperar e reactualizar para as novas xeracións unha historia que clamaba por ser rescatada do esquecemento.

Benia a Vicente Piñeiro e aos seus editores noieses de Toxosoutos, pois libros como este recórdannos que a literatura, amais de para outro milleiro de cousas, tamén serve para manter aceso o facho da dignidade humana.

Criticalia, por Armando Requeixo

Rodríguez Fer ao completo, por Ramón Nicolás

Culturas, La Voz de Galicia, sábado 3 de setembro 2011

Claudio R. Fer no Diario Cultural

hoxe ás 15,05 no DIARIO CULTURAL, da Radio Galega,
entrevista a Claudio R. Fer pola publicación da súa narrativa completa
publicada en Toxosoutos